"Bak Bunu Ben Yaptım" Etkisi

Selamünaleyküm. Bugün size "Bak Bunu Ben Yaptım" etkisi adında bir etkiden bahsedeceğim. Nasıl cümle oldu buya? Neyse siz anladınız. Literatürde ismi IKEA etkisi.

Ben bunu ilk defa Barış Özcan’dan duydum daha sonra Google’da araştırdığımda daha önce bol bol makaleler yazıldığını videolar çekildiğini fark ettim. Dedim benim neyim eksik? Ben saksı mıyım? Bir de ben yazayım. Evet, şuan yazıyorum ama konudan biraz saptım. Konuya geri dönüyorum.

Bu olayı daha önce keşfetmişler ama bir isim koymamışlar (yada koydular ama ben bulamadım).

Daha önce 1940’lı yıllarda keşfetmişler. Betty Crocker adında bir hazır kek şirketi bu konuda öncü olmuş. Hazır kek bildiğimiz hazır keklerden. Hani şu içine bütün malzemeleri koydukları bizim su karıştırıp fırına koyduğumuz keklerden. Yani o zamanlar bundan ibaretmiş. İçine su koyuyormuşsun ve fırına koyuyormuşsun. Oldukça basit bir sistem. O zamanlar bu satmamış. Firmanın sahibi uzun uzun düşünmüş taşınmış tabi kendisi bir şey bulamamış. Bir psikoloğa gitmiş derdini anlatmış demiş çok kolay bir şey yaptım su katıyorsun fırına koyuyorsun kek oluyor hem de tadı çok güzel satayım sana 2 tane. Neyse psikolog bunun çok kolay olduğunu ve insanların kendinden bir şey katmadıkları bir şeyleri yemek istemediğini belirtmiş. Firma sahibi bu öneri üzerine hazır kek tarifinden yumurta ve sütü çıkarmış. Bu sefer bu karışımı alan müşteri içine sadece su değil yumurta ve süt de eklemek zorunda kalacakmış. Bu ona keki ben yaptım hissi verecekmiş. Yani fikir bu şekilde. Bu fikir başarılı olmuş ve satışlar artmış. İnsanlar ne kadar hazır kek yapsa bile yumurta ve sütü kendileri kattıkları için keki kendileri yapmış gibi hissediyorlarmış. Güzel keşif.

IKEA etkisi kısaca bundan ibaret. İnsanlar kendileri yaptıkları düşündükleri, üzerinde emek harcadıkları ürünü hazır aldıkları ürüne kıyasla daha çok seviyor daha çok değer veriyor. Kanıtlanmış bir şey. 

Peki, bunu en iyi hangi firma kullanıyor? Evet, cevapları bekliyorum.

A)IKEA

B)IKEA

C)IKEA

D)IKEA

…Bekleme süresi....

Süreniz doldu. Cevap IKEA.

Sırf bu yüzden bu psikolojik etkinin adını IKEA koymuşlar. IKEA bunun neresinde peki? Tamam kullanıyor ama nasıl kullanıyor?

Bildiğiniz gibi IKEA ürünlerini demonte yani monte edilmiş sonra sökülmüş ve kutulanmış halde satıyor. Kutunun içinde size gerekli olan vidaları veriyorlar. Tornavida ise size ait. Yani onu da evde bulundurun bir zahmet.

Bunun haricinde aynı etkiyi LEGO da sağlıyor. Yine aynı şekilde çocuklar LEGO ile yaptıkları bir oyuncağı diğer oyuncaklara tercih ediyorlar. Çünkü onu kendisi yapmış. Olay anlaşıldı herhalde.

Daha abartmaya örnek vermeye gerek yok diye düşünüyorum. Ben anlamadım diyenleri üstad Barış Özcan’ın bu konu hakkında videosuna yönlendirmek isterim. Tam olarak şuraya tık yapacaksınız.

Kaynak: Çeşitli siteler ve barış özcan abi